Toksyczny związek: jak się z niego uwolnić

Zakończenie relacji nigdy nie jest proste, zwłaszcza gdy partnerzy byli ze sobą wiele lat. Niestety nie wszystkie związki są trwałe i dobre dla zdrowia psychicznego. Często kobiety zapominają o swojej przestrzeni osobistej i przedkładają dobro partnera nad swoje własne. Nierzadko poświęcają także swój czas, pieniądze, a nawet znajomości. Toksyczny związek, bo o nim mowa, to relacja, która wymaga poświęceń, niestety tylko ze strony jednego z partnerów, a ucieczka z niego nie jest taka łatwa. Jak więc się z niego uwolnić i jak po nim odżyć?

Człowiek zakochuje się trzy razy

Według antropolog Helen Fisher większość osób zakochuje się w swoim życiu trzy razy. Można więc wymienić miłość młodzieńczą, trudną i uczucie na całe życie. Ta druga często nazywana jest właśnie miłością toksyczną. Dzieje się tak, ponieważ człowiek dopiero uczy się tego, czego oczekuje od relacji. To nauka na własnych błędach niejednokrotnie okupiona łzami. Jeśli partner dostrzeże, że kobieta jest zagubiona, może to wykorzystać na swoją korzyść. Wówczas pojawiają się kłamstwa i manipulacje, które mają wpłynąć na drugą osobę. Uwolnienie się od tego typu relacji jest bardzo trudne i nierzadko może trwać nawet latami. Kobieta wówczas nie wyobraża sobie życia bez mężczyzny, który wydaje się najlepszym kandydatem. Prawda jest jednak taka, że w większości przypadków to narcyz i socjopata, który robi wszystko dla swoich własnych korzyści, także tych materialnych.

Redakcja poleca: Moc hormonów w kobiecym pożądaniu seksualnym.

Jak do tego doszło?

Większość kobiet uwikłanych w toksyczny związek nie ma pojęcia, jak do tego doszło. Zazwyczaj dzieje się tak dlatego, że wynoszą z domu wzorce oparte na emocjonalnej pustce. Jeśli w domu rodzice nie okazywali dziecku należytego ciepła i troski, w przyszłości ono po prostu nie wie, że takie uczucia mają w ogóle rację bytu. Od lat psycholodzy mówią o tym, że dzieci, które nie czuły się kochane, mają liczne kompleksy, zaniżone poczucie własnej wartości i ciężko jest im zbudować zdrową relację, będąc dorosłym. Każdy partner, który próbuje je okazać, zostaje z miejsca skreślony, ponieważ to, co nieznane wydaje się być nieodpowiednie dla takiej osoby.

Najczęściej wiążą się więc z osobami podobnymi do siebie, które również mają problem z okazywaniem jakichkolwiek uczuć. Aby zagłuszyć myśli, często sięgają także po używki, których w toksycznych związkach nie brakuje. Kobiety uwikłane w toksyczny związek zazwyczaj mają również potrzebę opiekowania się drugą osobą nawet kosztem własnego zdrowia psychicznego i fizycznego. Nie widzą tego, że zatracają się w tej relacji, która prowadzi donikąd. Dlatego właśnie zakończenie jej jest takie trudne, ponieważ wierzą, że partner może się w końcu zmienić.

Toksyczny partner – toksyczny związek

To nie jest tak, że nie zdają sobie sprawy z tego, że związek ten jest zgubny. W większości przypadków mają tego świadomość, jednak nie potrafią zbudować innego modelu relacji, niż właśnie ten toksyczny. Nawet jeśli próbują odejść, bardzo często wracają do partnera, który obiecuje, że się zmieni i że mogą być razem szczęśliwi. Ta chęć zbawienia świata, a przede wszystkim pomocy toksycznemu partnerowi sprawia, że trwają przy nim nawet pomimo licznych kłamstw i kłótni.

Toksyczny mężczyzna przede wszystkim sprawia, że kobieta czuje się winna, nawet wtedy gdy nic nie zrobiła. Nawet najmniejszy błąd może urosnąć do olbrzymich rozmiarów, co sprawia, że spada jej poczucie własnej wartości, a ona sama czuję się nic niewarta. W tym czasie on zawsze szuka usprawiedliwienia dla swoich czynów, nawet jeśli to on zawinił. Sprawdzanie telefonu, czy stanu konta partnerki uznaje za coś normalnego. Ma potrzebę ciągłego kontrolowania drugiej osoby, jednocześnie mając liczne sekrety. Wśród nich są również zdrady, których się dopuszcza. Co więcej, za nie również obwinia partnerkę.

Relacje rodzinne

Tego typu związki są szczególnie trudne zwłaszcza wtedy, gdy pojawią się w nich dzieci. Partner wmawia kobiecie, że bez niego jest nikim i nie poradzi sobie w życiu. Zdarza się również, że grozi tym, że zabierze jej dzieci, które często są dla niej jedynym światełkiem w tunelu. W takiej sytuacji nie pozostaje jej nic innego, jak trwać w tym toksycznym związku.

Dodatkowym czynnikiem, który sprawia, że nie chce odejść od partnera, jest strach o to, że zostanie sama lub trafi jeszcze gorzej. W większości przypadków związki, które tworzymy, oparte są na wzorcach wyniesionych z domu. Dlatego właśnie kobiety, które w dzieciństwie były świadkiem przemocy domowej, bardzo często same również jej doświadczają, ponieważ podświadomie szukają partnerów podobnych do własnego ojca.

Toksyczna osoba

Wchodzenie w toksyczny związek z socjopatą często obarczone jest tym, że kobieta ma niewielkie szanse na ucieczkę z niego. Taki mężczyzna uwielbia poniżać drugą osobę, przez co czuje się ona jeszcze gorzej. Prowadzi do uzależnienia się od drugiej osoby. Celowo umniejsza on jej zalety, natomiast wyolbrzymia wady. Sam przy tym uważa się za osobę idealną, która nigdy nie popełnia błędów. Wiąże się to z osobowością narcystyczną, która nie potrafi i nie chce przyjmować krytyki.

Osoba toksyczna kocha sprawować kontrolę, przez co sama czuje się jeszcze bardziej dowartościowana. Jest również zdolnym manipulatorem, który wszystko obraca na swoją korzyść. Po trupach do celu — to niekwestionowane hasło takich osób. Nie liczą się z uczuciami innych, ponieważ liczą się tylko ich własne emocje.

Czy rozmowa ma sens?

To wszystko sprawia, że rozmowa z osobą toksyczną jest bardzo trudna, jednak nie niemożliwa. Podejmując jakąkolwiek próbę rozmowy, należy się skupić nie tylko na własnych odczuciach, ale i jego. Warto bowiem pamiętać, że jego zachowanie wynika także z problemów emocjonalnych, które być może towarzyszą mu od wczesnych lat dzieciństwa. Osoby toksyczne muszą otrzymać jasny komunikat, w którym wyrażone zostaną konkretne odczucia: smutek, strach czy złość. Mówienie na około może przynieść zupełnie odwrotny skutek do zamierzonego.

W przypadku osoby toksycznej ważny jest także spokój. Jakakolwiek agresja czy krzyk mogą przynieść dokładnie to samo ze strony partnera. Odpowiada on dokładnie w ten sam sposób, ponieważ nie potrafi inaczej. Ciężko jest mu opisywać swoje uczucia, dlatego rozmowa ta musi być przeprowadzona najspokojniej jak to tylko możliwe. Może być to wyjątkowo trudne, dlatego jeśli jest taka możliwość, najlepiej jest rozpocząć od terapii u psychologa, który pomoże odbudować poczucie własnej wartości i odpowiednio przygotować się do takiej rozmowy.

Czytaj także: Poczucie własnej wartości, pewność siebie a ego …

Czy mój związek jest toksyczny?

Już sama wizyta u terapeuty może być nie lada wyzwaniem, ponieważ osoby będące w toksycznych związkach są stłamszone i boją się prosić o pomoc. Myślą również o tym, że tak po prostu ma wyglądać ich rzeczywistość, dlatego nie warto nic zmieniać. Przede wszystkim należy traktować związek taki w zupełnie innych kategoriach niż związek partnerski. Związek toksyczny jest związkiem przemocowym nawet jeśli nie występuje tam przemoc fizyczna. Werbalne szkalowanie partnera potrafi również zniszczyć drugą osobę. Układ sił w tego typu relacji nie jest rozłożony po równo, a przechyla się w stronę osoby toksycznej. To ona ma przewagę nad partnerem i to ona rozdaje karty w związku.

Toksyczny partner robi wszystko, żeby uzależnić kobietę od siebie i przez cały czas stosuje różne działania, aby osiągnąć swój cel. Jest to związek bardzo emocjonalny, ponieważ między partnerami dochodzi wielokrotnie do wybuchów złości i napadów agresji, które przeplatają się z namiętnym godzeniem. Przez to jeszcze bardziej kobiety myślą, że partnerowi zależy i naprawdę może się zmienić. Niestety bez pomocy z zewnątrz i ciężkiej pracy zmiana ta jest niemożliwa.

Ucieczka z toksycznego związku

Tej pomocy potrzebuje zarówno toksyk, jak i jego ofiara, której samoocena zazwyczaj spada do zera w trakcie trwania takiego związku. Aby więc sięgnąć po pomoc, należy przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, w jakiej jest się sytuacji. Mogą tu pomóc rodzina i przyjaciele, którzy będą wsparciem w tych najcięższych chwilach. Często to właśnie oni pomagają kobiecie stanąć na nogi i uwierzyć w siebie, a jest to właśnie pierwszy krok ku temu, by uciec z toksycznego związku.

Żadne rozstanie nie jest łatwe, a w przypadku toksycznej relacji jest to jeszcze trudniejsze. Dlatego w momencie, gdy postanowi się z niego wyjść, należy trwać w swoim postanowieniu. Ułatwić to może także zerwanie całkowitego kontaktu z partnerem, który za wszelką cenę będzie robić wszystko, aby do tego nie dopuścić. Toksyk oplata swoją ofiarę i żywi się wręcz jej słabością, dlatego ucieczka od niego jest jedynym ratunkiem, by móc odzyskać własne ja.

Życie po zakończeniu relacji

Po zerwaniu toksycznej relacji i ucieczce z wyniszczającego związku także potrzeba czasu, by stanąć na nogi. Ofiara, która przez lata była w szponach toksyka często nie zna innej rzeczywistości i nie wie, że może być inaczej. Powinna więc chodzić regularnie na terapię, aby nauczyć się żyć od nowa i by uniknąć tego typu związków na przyszłość. Aby odżyć po toksycznym związku, należy przede wszystkim uwierzyć w siebie i odbudować swoje poczucie własnej wartości. To jest bardzo czasochłonny proces, jednak wart każdej energii.

Dobrym pomysłem jest również zmiana miejsca zamieszkania i numeru telefonu, ponieważ osoba toksyczna może wciąż nachodzić swoją ofiarę i nękać telefonami obiecując zmianę. Inne środowisko potrafi zdziałać cuda i pozwoli z nadzieją spojrzeć w przyszłość.

Jak uniknąć toksycznej relacji?

Aby uniknąć w przyszłości toksycznej relacji warto mieć oczy szeroko otwarte. Każdy sygnał świadczący o tym, że partner wykazuje cechy osoby toksycznej powinien dać do myślenia. Jeśli przejawia osobowość socjopatyczną i narcystyczną, manipuluje, kłamie, a przy tym wszystkim umniejsza wartość partnerki należy od niego uciec jak najszybciej.

Warto pamiętać o tym, że taka osoba nie zawsze zachowuje się tak samo, jednak ma podobny sposób działania. Również jej przeszłość nie musi oznaczać tego, że jest od razu osobą toksyczną. Aby taka się stała może odpowiadać wiele różnych czynników: traumy, przebyte doświadczenia, a nawet uwarunkowania genetyczne. Dobrym przykładem może być tu dziecko alkoholika. W przyszłości może ono powielać schemat swojego rodzica i również powoli staczać się w dół nie stroniąc od używek lub wręcz przeciwnie, mieć całkowity wstręt do alkoholu i nigdy go nie tknąć. Wszystko zależy od cech charakteru i siły osobowości.

Nowy początek

Toksyczna relacja potrafi być bardzo wyniszczająca. Często osoba, która jest w nią uwikłana nie może lub nie chce z niej wyjść, dlatego tak ważne jest wsparcie. Jako jednostka nie czuje się na siłach, by walczyć o lepsze jutro i cokolwiek zmienić w swoim otoczeniu. Jednak ta walka o siebie może być najważniejszą w całym życiu, ponieważ pozwala odzyskać to, co do tej pory było na straconej pozycji czyli „SIEBIE”. Nowy początek jest dla kobiety wówczas jak ponowne narodziny, a to zawsze dobra nowina.

Życie bez nadmiernej kontroli może być ekscytujące i straszne jednocześnie, ale na pewno warte tego, by spróbować żyć po swojemu.

Redakcja poleca: Chorobliwa zazdrość, jak sobie z nią radzić w toksycznym związku i jak wytrzymać z zazdrosnym facetem?