Mogłoby się wydawać, że w ostatnich latach znacząco wzrosła świadomość społeczna dotycząca odpowiedzialnych zakupów: teoretycznie bycie eko jest modne; „naturalność” to jedna  z najchętniej podkreślanych przez producentów cech; wiele osób świadomie unika konserwantów w żywności czy wybiera towary produkowane przez lokalnych wytwórców. W opozycji do tych trendów powstają jednak wielkie platformy zakupowe, które przyczyniają się do niszczenia środowiska i łamania praw pracowniczych na skalę, jaka dotąd nie była znana. To jeszcze gorsze oblicze fast fashion czyli “szybka moda”. W jaki sposób szybka moda “fast fashion” made in China podbija serca?

Shein – chińska marka, którą pokochały TikTokerki

Przykładem marki, którą niektórzy określają już nawet nie jako „fast fashion”, ale „ultra fast fashion” jest popularny chiński sklep internetowy i platforma sprzedażowa Shein. Marka założona w Nankinie przez Chrisa Xu, urodzonego w Stanach Zjednoczonych przedsiębiorcę chińskiego pochodzenia, działa na rynku od 2008 roku, jej szczyt popularności przypada jednak na ostatnie lata. Pierwotnie w ofercie były głównie niedrogie ubrania przeznaczone dla młodych kobiet, obecnie jednak jest ona znacznie bardziej zróżnicowana – coś dla siebie wybierze zarówno matka małego dziecka, osoba plus size jak i mężczyzna w średnim wieku.

Dane są naprawdę imponujące: każdego dnia zakupy za pomocą aplikacji robią 22 miliony osób na całym świecie. Łącznie pobrano ją już ponad 250 milionów razy. Dla porównania: w przypadku H&M jest to 130 milionów, a Zary “jedynie” 90. Choć Unia Europejska oraz eksperci określają praktyki stosowane przez obydwie te marki jako fast fashion, to w przypadku Shein skala jest zupełnie inna. Projektanci “zwykłych” sieciówek zwykle przygotowują kilkadziesiąt projektów ubrań na sezon, tymczasem na platformie Shein każdego dnia pojawiają się tysiące (!) nowych wzorów.

W przypadku Shein ekstremalnie skrócono proces produkcji odzieży: cały cykl “od projektanta do klienta” trwa zaledwie maksymalnie 10 dni. To powoduje, że Shein stał się niekwestionowanym liderem “ultraszybkiej” mody osiągając przychód 10 mld dolarów rocznie.

Fast fashion. Co stoi za fenomenem marki Shein?

Popularność Shein jest poniekąd odpowiedzią na zapotrzebowanie stworzone przez znane influencerki, z których wiele rozwinęło swoje profile na Instagramie publikując zakupowe „haule” – transmisje polegające na pokazywaniu nowych nabytków i stylizacji. Oczywiście, „zwykłych” klientek zazwyczaj nie stać na to, by co kilka dni zamawiać nowe sukienki czy torebki za kilka tysięcy złotych, wcześniej więc trudno było naśladować ten trend.

Fast fashion Shein
Fast fashion: platformy zakupowe takie jak Shein cieszą się olbrzymią popularnością Artificial Photography/Unsplash.com

Shein jest sklepem internetowym i platformą sprzedażową, które swoją popularność zawdzięczają mediom społecznościowym. Marka oferuje tysiące wzorów ubrań, które dostępne są w bardzo przystępnych cenach – już za równowartość kilku dolarów można mieć bluzkę czy spódnicę bardzo podobną do tej ze znanych sieciówek. Łatwość dokonywania zamówień, wszechobecna reklama i #sheinhaule szybko sprawiły, że marka w niektórych kręgach zyskała status kultowej. Platforma zachęca do nieustannego odświeżania swojej garderoby, a sprzyjają temu niskie ceny i ogromny wybór.

Tylko na pierwszy Shein wprowadza pozytywne trendy – daje szansę, by także niezamożne osoby wyszukiwały i prezentowały nowe ubrania, polowały na okazje, przebierały się, bawiły modą. W rzeczywistości za fenomenem chińskiej marki stoi wyzysk, łamanie praw pracowniczych i degradacja środowiska naturalnego.

Trzy dowody na to, że dla Shein społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) nie istnieje

W ostatnich latach coraz więcej firm w swoich działaniach bierze pod uwagę CSR – z ang. Corporate Social Responsibility czyli społeczna odpowiedzialność biznesu. To innowacyjna strategia zarządzania, która polega na uwzględnianiu w działaniach firmy wpływu na otoczenie przyrodnicze i lokalne społeczności. Analizując sposób prowadzenia sprzedaży przez Shein, można mieć wrażenie, to podejście jest firmie całkowicie obce. Przemawiają za tym następujące fakty:

  • Żaden z dostawców marki Shein nie posiada certyfikatów potwierdzających, że w jego fabrykach przestrzegane są normy dotyczące praw pracowniczych, takich jak bezpieczeństwo, czas pracy czy pensja minimalna.
  • Ubrania marki są w większości wykonywane z tworzyw sztucznych, firma nie wdrożyła żadnych działań mających na celu ograniczenie szkodliwego wpływu mikroplastiku na środowisko.
  • W ofercie marki pojawiały się produkty będące efektem plagiatu, prezentujące nazistowskie symbole i/lub zawierające szkodliwe substancje chemiczne.

Choć podobne podobne zarzuty często wysuwane są w przypadku przemysłu tekstylnego, tym, co powoduje, że Shein nie jest kolejną „zwykłą” sieciówką jest skala. Podczas gdy projektanci w Zarze czy H&M przygotowują kilkadziesiąt projektów ubrań na sezon, na platformie Shein każdego dnia pojawiają się tysiące (!) nowych wzorów. Jest to możliwe dzięki działaniu algorytmów, które śledzą trendy, łamaniu praw autorskich i korzystaniu z taniej siły roboczej – często małoletnich pracowników w krajach trzeciego świata.

Produkowane w ten sposób ubrania są bardzo złej jakości – zwykle szybko niszczą się po kilku użyciach – taki jest jednak model działalności Shein. Firma celowo produkuje ubrania, które szybko się wyrzuca, by kupić następne, równie tanie i złej jakości.

Wyzysk, łamanie praw pracowniczych, zanieczyszczanie środowiska

Śledztwo brytyjskiej telewizji Channel 4 ujawniło, że w fabrykach Shein w Guangzhou w Chinach pracują nieletni, niektórzy z nich nawet osiemnaście godzin siedem dni w tygodniu – otrzymując pensję zaledwie około 4000 juanów (około 2270 zł) za wykonanie 5000 sztuk odzieży. W jednej z fabryk pierwsza wypracowana wypłata była zabierana pracownikom, w innej – kobiety musiały myć włosy podczas przerw na lunch, ponieważ nie miały już na to czasu w domu. Warunki pracy nie odpowiadały normom chińskiego prawa.

Działalność chińskiego giganta powoduje również olbrzymie zanieczyszczenie środowiska. Model działania Shein jest bardzo daleki od zrównoważonego, co wiąże się przede wszystkim z produkcją ogromnych ilości odzieży każdego dnia. Zgodnie z raportem Synthetics Anonymous producenci Shein poprzez wykorzystanie poliestru z pierwszego tłoczenia i duże zużycie ropy naftowej wytwarzają taką samą ilość CO2, jak około 180 elektrowni węglowych.

Fast fashion odpady
Fast fashion: przemysł odzieżowy przyczynia się do zanieczyszczenia planety. Fot. Karuvadgraphy z Pixabay

Duży problem jest również z odpadami. Firma wywiozła ponad 39 tysięcy ton odzieży niesprzedanej w Europie, USA i w Azji  (głównie ubrań wykonanych z materiałów syntetycznych) do Chile, na pustynię Atakama, gdzie powstaje w ten sposób gigantyczne składowisko śmieci – które każdego dnia jeszcze się powiększa.

W jaki sposób mądrze kupować ubrania, by nie wspierać szkodliwego biznesu?

Oczywiście, najlepiej byłoby kupować ubrania wyłącznie co do których mamy pewność, w jakich warunkach zostały wyprodukowane – na przykład szukać firm szyjących ubrania na terenie Unii Europejskiej, zamawiać produkty rękodzielnicze czy oferowane przez niewielkich, działających przejrzyście wytwórców. W praktyce może być to jednak trudne – zarówno ze względu na wyższe ceny, jak i trudny do prześledzenia proces produkcji.

Nie oznacza to jednak, że najlepiej nic nie zmieniać. Warto kupować przede wszystkim mniej, jednak rzeczy lepszej jakości, wykonane z naturalnych materiałów. Szukać ubrań, które będą pasowały do kilku stylizacji, a nie tylko do jednej, na specyficzną okazję. Nieużywane ubrania w dobrym stanie najlepiej przekazać dalej – na przykład wymieniając się z siostrą czy koleżanką lub sprzedając na Allegro lub Vinted.

Przeczytaj także: Nowa era Burberry: kultowa brytyjska marka przeżywa renesans

Aktualizacja 22.10.2023 r.

Po publikacji artykułu otrzymaliśmy komentarz Biura Prasowego SHEIN Polska, w którym firma opisuje kroki, jakie podjęła w związku z pojawieniem się w jej ofercie przedmiotów nawiązujących do faszystowskiej symboliki. Przedstawiła w nim także informację o działaniach jakie podejmuje, aby zadbać o środowisko i zrównoważany rozwój (m.in poprzez Program Odpowiedzialnego Pozyskiwania). Udostępniamy go w całości, pozostawiając ocenie Czytelników, czy są one wystarczające.

UDOSTĘPNIJ

Używamy plików cookie, aby zapewnić najlepszą jakość korzystania z Internetu. Zgadzając się, zgadzasz się na użycie plików cookie zgodnie z naszą polityką plików cookie.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ustawienie prywatności

When you visit any web site, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. Control your personal Cookie Services here.

These cookies are necessary for the website to function and cannot be switched off in our systems.

Technical Cookies
In order to use this website we use the following technically required cookies
  • wordpress_test_cookie
  • wordpress_logged_in_
  • wordpress_sec

Odrzuć
Zapisz
Zaakceptuj