Zjawisko Hikikomori dotyka około 1.2% japońskiego społeczeństwa- stanowi to około miliona osób. Pomimo tego, jak wiele różnic kulturowych jest między krajami azjatyckimi, a europejskimi czy amerykańskimi, na tę przypadłość cierpią ludzie na całym świecie. Jak wygląda życie osoby z tym syndromem? Co jest jego przyczyną? Czy istnieje remedium na wyobcowanie? Choroba samotności to ogromny problem współczesnego społeczeństwa, który został po raz pierwszy zanotowany w Japonii w latach 90 ubiegłego wieku.
Spis treści
- Czym jest Hikikomori
- Objawy
- Tajemnicze przyczyny
- Japoński ból istnienia
- Problem z nękaniem
- Możliwe formy terapii
- Hikikomori w społeczeństwie
- Współczesne formy Hikikomori
- Ogrom problemu
Czym jest Hikikomori
Hikikomori to japońska choroba samotności, która prowadzi osobę cierpiącą na tę przypadłość do izolowania się od społeczeństwa.
Słowo Hikikomori składa się z dwóch członów: Hiku- wycofywać się oraz Komoru- ukrywać się.
Wielu specjalistów wciąż zastanawia się, jak klasyfikować to zjawisko. Jedni twierdzą, że jest to zaburzenie psychiczne, które wynika z bardzo dużego lęku społecznego, a inni, że jest to syndrom, spowodowany specyfiką japońskiej kultury.
Przeczytaj także: Zmiana jest kobietą- Portret Chizuko Ueno
Objawy
Objawy Hikikomori są bardzo zróżnicowane i wszystkie osoby posiadające ten syndrom, inaczej przeżywają jego przebieg. Najczęściej spotykanymi symptomami Hikikomori są:
- Zerwanie kontaktu z rodziną i przyjaciółmi
- Zrezygnowanie z aktywnego życia społecznego
- Wysoka izolacja
Osoby, które doświadczają izolowania, spędzają maksymalnie najwięcej czasu w domu w odosobnieniu. Bardzo często, prowadzą odwrócony tryb domowy- są aktywni w nocy, a śpią w dzień. Korzystają z dostaw oraz zakupów online, jeśli już muszą wyjść do sklepu, również wybierają późne nocne godziny, aby zminimalizować liczbę napotkanych osób.
Tajemnicze przyczyny
Badaczom do tej pory nie udało się jednogłośnie ustalić przyczyny tej przypadłości. Biorąc pod uwagę fakt, iż najwięcej osób z Hikikomori żyje w Japonii, uważa się, że to właśnie japoński styl życia jest uznawany za czynnik pogarszający stan osoby z tym syndromem. Wpływa na to wysoka hierarchiczność zatrudnienia i w rodzinie, stała rywalizacja, pracoholizm oraz presja, która jest nakładana na Japończyków od dziecka. Uważa się również, że niektóre cechy osobowości są w stanie zwiększyć ryzyko bycia dotkniętym tym syndromem. Jest to między innymi nieśmiałość czy brak asertywności.
Japoński ból istnienia
Kraj, w którym samotność jest bardzo powszechna, ma ogromny odsetek samobójstw. Jest to związane z ogromną presją, rywalizacją, pracoholizmem, a także tym, iż psychoterapia w Japonii nie jest na najwyższym poziomie. Osoby cierpiące na depresję często nie mają do kogo zwrócić o pomoc lub jest im wstyd- ponieważ starsze pokolenie ma inny poglą na zdrowie psychiczne, które jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne, Wraz z młodym pokoleniem świadomość wzrasta i sytuacja na szczęście ulega poprawie.
Problem z nękaniem
Jednym z największych problemów japońskiego szkolnictwa, jest bardzo często spotykany bullying w szkołach. Dzieci dotknięte nękaniem i prześladowaniem przez rówieśników są szczególnie narażone na Hikikomori. Rząd wielokrotnie próbował walczyć z tym zjawiskiem za pomocą licznych kampanii, zajęć czy szkoleń-niestety, bezskutecznie. W dorosłym życiu Japończyków bardzo często spotykany jest mobbing w pracy, który również doprowadza do licznych problemów psychicznych.
“Dla Hikikomori zima jest bolesna, ponieważ wszystko jest chłodne, zamarznięte i samotne. Dla hikikomori wiosna jest również bolesna, ponieważ wszyscy są w dobrym nastroju i dlatego są godni pozazdroszczenia. Lato oczywiście jest szczególnie bolesne…” – Tatsuhiko Takimoto
Możliwe formy terapii
Na szczęście, jest forma leczenia skuteczna w syndromie Hikikomori. Psychoterapia trwa zazwyczaj bardzo długo- jest to zależne od czasu izolacji. Przekonanie osoby z tą przypadłością do opuszczenia swojego pokoju czy domu jest naprawdę trudne. Powstała jednak organizacja, która wspomaga osoby z Hikikomori. Osoby, które w niej działają to tzw. ”Siostry do wynajęcia”. To terapeutki, które starają się, aby osoby dotknięte tym zaburzeniem przełamały się do opuszczenia ich strefy komfortu. Robią to za pomocą rozmawiania do nich przez drzwi, wysyłania listów czy czatowania.
Hikkikomori w społeczeństwie
Kraj Kwitnącej Wiśni charakteryzuje wysoki wskaźnik samotności. Coraz mniej ludzi decyduje się na małżeństwo, relacje z rodziną nie są silne i wiele osób wpada w wir pracy zaniedbując przy tym bliskich. Ten czynnik również jest uważany za jedną z przyczyn Hikikomori. Brak okazywania miłości i troski ze strony ukochanej osoby, matki czy przyjaciela wpływa niekorzystnie na człowieka, który nie powinien żyć wyłącznie karierą.
Redakcja poleca: Kobieta w Japonii- być kobietą w oriencie
Współczesne formy Hikkikomori
Obecnie, pojęcia Hikikomori można użyć w kontekście wielu osób z Ukrainy, które uciekając przed wojną nie wiedzą co się dzieje z ich bliskimi, straciły swoje domy, majątek, żyją w niepewności, kiedy ten koszmar się skończy. Boją się, co zastaną po powrocie do ojczyzny. Ich los, to bardzo smutny rodzaj Hikikomori, na który cierpi wielu uchodźców. To wewnętrzne odizolowanie siebie, swoich myśli oraz stopniowe porzucanie nadziei na to, że sytuacja ulegnie poprawie.
Ogrom problemu
Niestety, coraz więcej osób na świecie zostaje dotkniętych chorobą samotności. Dużym utrudnieniem jest to, że osobę z Hikikomori trudno zachęcić do opuszczenia swojej bezpiecznej strefy. Psychoterapia może trwać nawet kilka lat, jednak myśl, że istnieje wyjście z tego przykrego syndromu jest pocieszająca. Zmiany w kulturze japońskiego społeczeństwa mogą trwać dekady, jednak coraz więcej osób decyduje się, aby żyć po swojemu i sprzeciwiać się kultowi pracy czy zaniedbywania rodziny i przyjaciół na rzecz kariery. Stopniowo wprowadzane drobne zmiany, są w stanie przynieść zadowalające rezultaty- również w tym przypadku.
Więcej o zmianch przeczytasz w artykule: Małe kroki do wielkich zmian 6 – GentleWoman Polska