English
Shamima Begum, która uciekła z domu w wieku 15 lat i opuściła Wielką Brytanię, by dołączyć do ISIS, teraz walczy o prawo powrotu. Sąd odebrał jej jednak obywatelstwo ze względu na fakt, że z uwagi na przynależność do terrorystycznej organizacji może stanowić potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju.
Spis treści:
Historia Shamimy Begum – dziewczyny z Wielkiej Brytanii, która dołączyła do ISIS
Shamima Begum, która obecnie ma 23 lata i żyje w obozie dla uchodźców w północnej Syrii, w 2015 roku uciekła z domu wraz z dwoma koleżankami – tak jak ona uczennicami londyńskiej szkoły Bethnal Green Academy, by dołączyć do terrorystycznego Państwa Islamskiego. Ku przerażeniu rodziców i lokalnej społeczności, nastolatce udało się dotrzeć do Turcji, a stamtąd na terytorium Syrii, gdzie została żoną bojownika ISIS – 27-letniego Holendra Yago Riedijka. W opinii świata zachodniego dziewczyna szybko stała się symbolem naiwności i głupoty młodego pokolenia, zafascynowanego islamską propagandą. Media na zachodzie szybko zaczęły nazywać ją “Panną Młodą ISIS”.
Usłyszano o niej ponownie już po upadku Państwa Islamskiego. Przebywając w obozie dla uchodźców w Syrii, ciężarna, w rozmowach z brytyjskimi dziennikarzami prosiła o możliwość powrotu do Wielkiej Brytanii, by mogła urodzić i wychować zdrowe dziecko. Jaka była jej historia?
W jaki sposób Shamima Begum znalazła się w Państwie Islamskim?
Shamima Begum (w momencie ucieczki 15 lat), Kadiza Sultana (16) i Amira Abase (15) były córkami imigrantów, miały bengalskie pochodzenie, chodziły do klasy, w której większość stanowili muzułmanie. Nie wiadomo dokładnie, jakie były motywacje dziewczyn, które uciekły do Syrii. Shamima miała zradykalizować się pod wpływem Internetu i dostępnych w nim filmów propagandowych – jest ich w sieci bardzo dużo, przedstawiają kalifat jako niebo na ziemi, wręcz islamski Disneyland, są dynamiczne i atrakcyjne pod względem wizualnym. To ona, zainspirowana przez starszą dziewczynę ze szkoły, która wcześniej wyjechała do Syrii, prawdopodobnie namówiła do wyjazdu koleżanki.
Trzy uczennice londyńskiej Bethnal Green Academy dotarły z London Gatwick na lotnisko w Stambule, a stamtąd podróż przez Turcję do Syrii. Przedostanie się na tereny kontrolowane wówczas przez samozwańcze Państwo Islamskie umożliwił im Muhammad Rashid – członek dużej i dobrze zorganizowanej siatki przemytników – twierdzi, że robił to by przekazywać informacje kanadyjskiej ambasadzie w Jordanii (współpracę potwierdził pracownik jordańskiego wywiadu). Rashid został aresztowany w Turcji niedługo po tym jak Shamima Begum dotarła do Syrii.
Dramat rodziców
Oczywiście, zniknięcie dziewczyn było nie tylko szokiem dla opinii publicznej, ale również ogromnym dramatem dla rodziców i krewnych, którzy przeżywając rodzaj żałoby byli traktowani jako podejrzani o terroryzm i obserwowani przez służby. W telewizji BBC ukazał się przejmujący wywiad z ojcem Amiry Abase, który jest umiarkowanym muzułmaninem i podkreśla, że przyjechał do Wielkiej Brytanii właśnie dlatego, że pragnął wolności i dobrej edukacji dla swoich dzieci. Opowiada o tym, że Amira kibicowała Chelsea, lubiła malować paznokcie, przebierać się i robić zakupy. Była sumienną uczennicą i miała szanse na naukę w dobrym college’u. Ona i Sultana Kadiza zmarły jednak kilka lat później podczas bombardowań w Syrii.
Przeczytaj także: Kasia Gallanio – tragiczny koniec arabskiej bajki
Panna Młoda ISIS nie żałuje ucieczki do Państwa Islamskiego
Shamima Begum w pierwszym wywiadzie udzielonym dla Anthony’ego Lloyda, korespondenta wojennego pracującego dla brytyjskiej gazety „The Times” podkreślała, że nie żałuje wyjazdu do Państwa Islamskiego, a widok spadających głów nie zrobił na niej wrażenia, gdyż były to głowy „wrogów islamu”. Dziewczyna chciała jednak wrócić do Wielkiej Brytanii ze względu na zaawansowaną ciążę i chęć zapewnienia dobrych warunków swojemu potomkowi, gdyż z powodu niedożywienia straciła dwoje poprzednich dzieci. Niestety, dwa dni po udzieleniu tego wywiadu Shamima Begum urodziła syna, który także wkrótce zmarł – przyczyną było zapalenie płuc. W kolejnych wywiadach zmieniła jednak ton i przepraszała Brytyjczyków, zapewniając że nie jest złą osobą i nie popiera aktów terroru.
Rola, jaką odgrywała dziewczyna podczas pobytu w Państwie Islamskim wzbudza bardzo wiele kontrowersji. Shamima Begum twierdzi, że była po prostu oddaną żoną islamskiego bojownika i nie odgrywała żadnej aktywnej roli w kalifacie. Przeczą temu doniesienia The Telegraph. Dziennik powołuje się na dwa niezależne od siebie źródła – Sound and Picture – grupę aktywistów przeciwników reżimu, którzy żyli pod rządami ISIS i informacje zebrane przez zachodnie wywiady.
Shamima Begum w ISIS – jak wyglądało życie w kalifacie?
Zgodnie z nimi po przybyciu do Syrii Shamima Begum trafiła do domu gościnnego dla samotnych kobiet w Raqqce, samozwańczej stolicy kalifatu, gdzie dziewczyna została wydana za mąż za Riedijka. Następnie miała wziąć udział w religijnym i militarnym przeszkoleniu w obozie w al-Tala’ia na południe od rzeki Eufrat. Potem razem z koleżankami z Londynu dołączyła do Al-Hisby – słynącej z brutalności policji obyczajowej, która wymuszała przestrzeganie surowych religijnych nakazów. Zdecydowana większość kobiet pracujących w Al-Hisbie robiła to z własnej woli, gdyż mogły dzięki temu liczyć na wysoką pozycję społeczną.
Do Al-Hisby dołączyło wiele kobiet z zagranicy, niektóre z nich były bardzo okrutne. Shamimę Begum widywano na ulicach, jak nosiła kałasznikowa i krzyczała na kobiety, które złamały zasady dotyczące ubioru. Wiadomo również, że próbowała zrekrutować inne dziewczyny z Europy, nie ma jednak dowodów na to, że bezpośrednio uczestniczyła w jakichkolwiek działaniach terrorystycznych.
Shamima Begum straciła obywatelstwo Wielkiej Brytanii. Kontrowersje
W 2019 roku Shamima Begum została pozbawiona brytyjskiego obywatelstwa, co miało uniemożliwić jej powrót do kraju. Szef MSW Sahid Jahid od kiedy tylko ta sprawa stała się głośna, publicznie deklarował, że zrobi wszystko, by zablokować powrót dziewczyny do kraju, gdyż “jego priorytetem jest bezpieczeństwo Wielkiej Brytanii”. Wzbudziło to ogromne kontrowersje.
Oskarżyciele argumentują, że nawet jeżeli Shamima Bagum nie ma złych intencji, pozwolenie jej na powrót stworzyłoby niebezpieczny precedens. Obrońcy Shamimy Begum podkreślają, że dziewczyna opuściła Wielką Brytanię w bardzo młodym wieku, należy więc podejrzewać, że nie mogła być w pełni świadoma konsekwencji swojego czynu, a być może padła ofiarą porywaczy dzieci. Opinia publiczna raczej nie sprzyja jednak kobiecie, a komentarze w pod artykułami na jej temat są bardzo nieprzychylne, często wulgarne. Niektórzy wyrażają zdanie, że powinna wrócić do kraju i odpowiedzieć przed sądem.
Dla istoty problemu kwestią kluczową jest jednak to, czy wyrok pozbawiający Shamimy Begum obywatelstwa zapadł w zgodzie z brytyjskim i międzynarodowym prawem – nie można bowiem legalnie pozbawić obywatelstwa osoby, która w wyniku tego stałaby się bezpaństwowcem. Minister Spraw Wewnętrznych Wielkiej Brytanii Sajid Javid stwierdził, że Shamima Begum może ubiegać się o obywatelstwo Bangladeszu, ponieważ z tego kraju pochodził ojciec dziewczyny. Władze Bangladeszu zaprzeczyły jednak temu.
Burmistrz Londynu Sadiq Kchan skrytykował decyzję o odebraniu Shamimie Bagum obywatelstwa, gdyż jego zdaniem może się ona mieć konsekwencje dla milionów Brytyjczyków obcego pochodzenia, którzy mogą obawiać się traktowania jak “obywatele drugiej kategorii”.
Przeczytaj także: Porzucone niebo: kobiety w chińskim społeczeństwie
