Coco Chanel - Francuski szyk i elegancja- ikona stylu

Przyjęło się, że to mężczyźni narzucają własne zasady savoir-vivru, jednak Coco Chanel chętnie burzyła stereotypy. W świecie obyczajów, mody, zachowania. Dżentelmeni są wzorem do naśladowania dla męskiej części populacji, dyktując zarazem image kobiety, pasujący do ich wyobrażeń na temat samych siebie. Okazuje się, że to tylko męska pycha, od dawna zakorzeniony w umysłach męskich stereotyp macho, do którego powinna się dostosować rzeczywistość. A w rzeczywistości, to kobiety miały realny wpływ na kształtowanie naszych gustów. To one wpłynęły na zmianę naszych przyzwyczajeń, upodobań i to one miały wpływ na emancypację kobiet. Wyzwoliły je z wąskiego kręgu narzuconych im obwarowań. Pozwoliły im odkryć same siebie, stając się jeszcze bardziej atrakcyjnymi w świecie dżentelmenów. Dżentelmen nie był bowiem dżentelmenem, gdyby nie GentleWoman. Kobieta, podobnie jak dżentelmen charakteryzująca się nienagannymi manierami i zachowaniem. Tak jak każdy dżentelmen, tak i każda GentleWoman swobodnie porusza się w świecie mody. Trendy w niej wyznaczyli dla nich nie mężczyźni, lecz kobiety.

Kim była Coco Chanel?

Coco Chanel, a w rzeczywistości Gabrielle Bonheur Chanel, urodziła się 19 sierpnia 1883 roku w Saumur. Jej ojciec był domokrążcą, a matka krawcową. Po śmierci matki ojciec umieścił ją wraz z dwiema siostrami w sierocińcu w opactwie w Aubazine. Jeanne Devolle, matka Coco, zmarła w wieku 33 lat. Po latach Chanel wyznała: “Zabrano mi wszystko i byłam martwa”.

W 1903 r. Gabrielle Bonheur Chanel miała 20 lat i po ośmiu latach spędzonych w katolickim sierocińcu była wreszcie wolna. Zdobyła zawód krawcowej, a następnie zatrudniła się jako sprzedawczyni w sklepie z wyprawkami i odzieżą “A Sainte-Marie” w miejscowości Moulins, która w tych czasach była garnizonem wojskowym. W soboty Coco występowała jako tancerka w “Cafe Chinois”. Mimo ewidentnego braku głosu, została śpiewaczką w “Le Rotonde”. Wprawdzie śpiewała w chórze w sierocińcu, ale jej umiejętności wokalne pozostawiały wiele do życzenia. To było jednak bez znaczenia. Pewna siebie i dumna, o specyficznej urodzie, która przyciągała uwagę mężczyzn, zyskała sympatię oficerów odwiedzających lokal. Szybko stała się jego gwiazdą i otrzymała pseudonim Coco.

Przeczytaj także: Portret: Elsa Schiaparelli.

Playboy kolekcjonujący piękne kobiety

Właśnie tu, w “Le Rotonde”, Coco spotkała pierwszego mężczyznę swojego życia. Był nim Etienne Balsan, playboy kolekcjonujący piękne kobiety. Dla Chanel stał się jednak nie tylko kochankiem, ale także tym, który połączył świat biedy, w którym egzystowała ze światem dobrobytu. Ten zamożny dziedzic z rodziny przemysłowców tekstyliów umożliwił Coco wyrwanie się ze świata kabaretu i rozpoczęcie życia w Etienne, rodzinnej posiadłości Balsana w Royeaux, niedaleko Compiegne.

Od pierwszego wejrzenia

Balsan szybko stracił zainteresowanie Coco i zaczął sprowadzać do swojej posiadłości inne kobiety. Chanel wyciągnęła z tej sytuacji naukę na przyszłość i niezrażona zachowaniem kochanka poznawała zasady etykiety i podbijała serca bogatych kochanek Balsana kapeluszami swojego wyrobu. Etienne, który nie interesował się życiowymi planami kochanki, wynajął dla niej apartament w Paryżu, który stał się jej pracownią, zapewniając jednocześnie niezbędne fundusze na jej funkcjonowanie. Życie Coco zmieniło się w dniu, kiedy Balsan w 1906 r. przedstawił jej swojego przyjaciela, Arthura Capela, którego przyjaciele nazywali Boy. To było zauroczenie od pierwszego wejrzenia, para niemalże od razu rozpoczęła wspólne życie. Arthur był oczarowany Coco i to dzięki jego wsparciu otworzyła swój pierwszy sklep.

Capela, podobnie jak Balsan, postąpił jednak okrutnie wobec Coco i zaczął spędzać czas z innymi kobietami. Nie wyjawił jej również swojego zamiaru poślubienia innej. Mimo, że decyzja o ślubie była dla Coco ciosem, nie okazała ona ani ukochanemu, ani otoczeniu oznak słabości. Według jednej z plotek Coco uszyła nawet suknię ślubną dla przyszłej żony Arthura. Dopiero gdy znalazła się sama w swoim pokoju załamała się i przepłakała wiele godzin.

Coco Chanel - sklep stacjonarny — Fot: Coco Chanel – sklep stacjonarny

Początek imperium

Chanel musiała się wyprowadzić z dotychczasowego apartamentu. Nie mogła dalej mieszkać z Boyem. Wynajęła mieszkanie z czarnym sufitem w dzielnicy Alma przy 46 quai de Billy, które było wyposażone w piękne lustra i złoty posąg Buddy. Swój pierwszy butik otworzyła w 1910 roku w Paryżu. W 1918 r. stała już na czele małego imperium zatrudniającego ponad 300 krawcowych. Mogła więc zwrócić kochankowi pieniądze, które włożył w jej przedsięwzięcie. Do 1927 r. Chanel posiadała już pięć nieruchomości na rue Cambon, obejmujące budynki pomiędzy numerem 23 i 31 Coco Chanel postanowiła zwrócić się do niezależnych i aktywnych kobiet i stworzyć dla nich ubrania. Chciała wyzwolić kobiety, jej życzeniem było, aby czuły się komfortowo, ale zawsze szykownie i elegancko. Ubrania musiały być proste i wygodne, spódnice zostały skrócone, aby ułatwić poruszanie się.

Unikalna kompozycja

W grudniu 1919 r. wydarzyła się tragedia, która na zawsze zostawiła zadrę w sercu Coco. W tym właśnie roku Capela zginął w wypadku samochodowym. Po śmierci ukochanego przeprowadziła się do zakupionej w 1920 r. willi Bel Respiro w Garches. Jej stan emocjonalny był bardzo zły. Po latach stwierdziła: “Ta śmierć była dla mnie potwornym ciosem. Tracąc Capela straciłam wszystko”. Coco mawiała także: “Cokolwiek by nie powiedzieć, to w życiu mężczyzny jest tylko jedna kobieta, wszystkie pozostałe stanowią tylko jej cień”. Miała jeszcze kilku kochanków. Jednym z nich był kuzyn cara Mikołaja II. Mimo że związek ten trwał tylko rok, okazał się być dla Coco wielce użyteczny z uwagi na jej plany zawodowe. Dzięki relacji z Dimitry Romanovem poznała bowiem perfumiarza Ernesta Bo. To właśnie on w 1921 roku stworzył dla Coco światowej sławy perfumy Chanel nr 5. Unikalna kompozycja. Wedle jej zamówienia: “Sztuczne perfumy, mówię sztuczne jak sukienka, to znaczy wyprodukowane. Jestem rzemieślnikiem krawieckim. Nie chcę róży, konwalii, chcę perfum, które są związkiem.” W ślad za perfumami powstała także kolekcja biżuterii.

Hollywood stolicą złego smaku

Kuzyn cara Rosji został zastąpiony przez księcia Westminsteru, podwójnego rozwodnika. Ten związek trwał aż 14 lat. W 1931 roku Coco poznała w Monte Carlo Samula Goldwyna, który za sumę miliona dolarów zaproponował jej projektowanie strojów dla gwiazd Metro-Goldwyn-Mayer. Przyjęła zaproszenie i przyjechała do Kalifornii. Zaprojektowała między innymi strój dla Glorii Swanson do filmu “Tonight or Never”, jednak jej kreacje nie zyskały aprobaty producentów. Były zbyt mało efektowne i seksowne. “Dzięki Chanel dama wygląda jak dama, a Hollywood chce, żeby wyglądała jak dwie damy” – to nagłówki z amerykańskiej prasy tego okresu. Chanel uznała, że Hollywood to stolica złego smaku i na tym zakończyła się jej amerykańska przygoda.

W 1940 r. poznała młodszego o trzynaście lat niemieckiego arystokratę Hansa Guenthera von Dincklage, który był oficerem wywiadu nazistowskiego. Różnica wieku nie przeszkadzała jednak Chanel: “Wybaczcie, ale jeśli kobieta w moim wieku ma szansę na kochanka, nie potrzebuje dowodu osobistego”. Wyjechali do Szwajcarii, ale ich związek nie przetrwał próby czasu. W 1953 roku wróciła do ojczyzny, gdzie stała się ikoną mody — nie tylko francuskiej, ale i światowej.

Chanel vs Dior

Po pobycie w Szwajcarii i powrocie do Francji Chanel musiała sprostać konkurencji, jaką stanowił w tym czasie Christian Dior ze swoją kolekcją New Look. W odpowiedzi Coco wylansowała pikowaną torebkę Chanel i słynne baleriny z czarnym czubkiem, które stały się światowym hitem. Została niekwestionowaną kreatorką i dyktatorką światowej mody. Jej kreacje zrewolucjonizowały damski ubiór. Jak napisał Paul Morand, francuski pisarz i dyplomata, Coco Chanel “była zabójczynią XIX-wiecznego stylu ubierania się kobiet”.

Coco uwolniła kobiety od gorsetów, dając im sukienki i garnitury związane z awangardowym stylem. Genialny powiew nowoczesności jak krótkie włosy. Ta koncepcja elegancji w prostocie będzie linią postępowania Coco Chanel przez całe jej życie.

Ponadczasowa moda

Coco połączyła modę męską z modą damską i to był sukces. Stworzony przez nią garnitur stał się słynnym i ponadczasowym kostiumem, który znakomicie przetrwał próbę czasu. Dzięki Jacqueline Kennedy i Lady Diana garnitur Chanel stał się symbolem kobiecej elegancji. Wymyślona przez nią mała czarna stała się popularna. Od momentu jej zaprojektowania stała się koniecznością w garderobie wszystkich kobiet. Od codziennych dni po eleganckie kolacje, „mała czarna” jest zawsze odpowiednia. Modna i szykowna, rozwiązanie “pod klucz”, gdy kobieta ma dylemat w co się ubrać. Styl Coco łączył w sobie prostotę i elegancję. To ona ustanowiła zasady paryskiego stylu mody. Wyzwoliła kobiety i zmieniła sposób, w jaki kobiety zaczęły się ubierać. Była blisko związana ze światem artystycznym Paryża. W okresie międzywojennym: projektowała kostiumy do sztuk Cocteau, przyjaźniła się z Marcelem Proustem, Toulouse-Lautrec i Auguste Renoir. W 1932 roku Coco Chanel, żarliwa zwolenniczka pereł i biżuterii wszelkiego rodzaju, stała się pierwszą projektantką, która wprowadziła linię High Jewelry. Po ogłoszeniu II wojny światowej Coco Chanel zamknęła drzwi swojego domu mody, aby poświęcić się wyłącznie perfumom.

Coco Chanel - pokaz mody — Fot: Coco Chanel – pokaz mody

Śmierć Coco Chanel

Coco Chanel zmarła 10 stycznia 1971 r. w swoim 188-metrowym apartamencie z widokiem na plac Vendome na drugim piętrze Hotelu Ritz w Paryżu. Miała 87 lat. Do ostatniego dnia życia pracowała nad projektami, przygotowując nową kolekcję, która została zaprezentowana po jej odejściu. Została pochowana w trakcie prywatnej ceremonii na cmentarzu Bois-de-Vaux w Lausannie, w Szwajcarii.

Francuski szyk

Stała się symbolem nowoczesności jako wieczna niesubordynowana obowiązującym trendom, przekroczyła kody stylistyczne ultra gorsetowej epoki, dając kobietom poczucie ich własnej wartości. Francuski casual-chic. Stroje o awanturniczej trzeźwości, z materiałów dotychczas zarezerwowanych dla męskiej garderoby, takich jak kardigan. Kształty poszerzyły się, talia poluzowana, a spódnice zostały prowokacyjnie skrócone. Mnożyła paradoksy stylistyczne, godząc prostotę i elegancję, męski i kobiecy styl, szlachetne materiały i praktyczne zastosowania. Piżama, którą można nosić zarówno na plaży, jak i wieczorem, tweedowy garnitur. To nieposłuszeństwo wobec konwencji, ta nieubłagana wolność bycia i życia również przyczyniły się do zbudowania mitu Chanel. Silna, niezależna kobieta, inspirująca kobiety na całym świecie.

Zrewolucjonizowała modę damską. Prostota i elegancja a zarazem luksus, bogactwo i wyrafinowanie. Była pionierką emancypacji kobiet poprzez odzież. Uwolniła kobietę i sprawiła, że stała się bardziej swobodna w poruszaniu się. Symbol francuskiego szyku, to cała filozofia, którą przyjmujemy nosząc ubrania Chanel.

Coco Chanel - ikona stylu — Fot: Coco Chanel – ikona stylu

Podsumowanie

Nie można mówić o modzie w XX wieku bez mówienia o Coco Chanel. Według pisarza i dziennikarza Francois Baudot, “Urok Chanel polega na potwierdzeniu, poprzez linie często sprowadzane do ich najprostszego wyrażenia, że sposób noszenia ubrania jest nieskończenie ważniejszy niż to, co się nosi. Że ładna postać jest lepsza niż idealna twarz. Że dobrze ubrana kobieta jest słabo ubraną kobietą. Że szczytem arystokracji jest zdobycie popularności. Dla Chanel, która stała się archaniołem mody, młodość nie może być zadekretowana. To się sprawdza. Siadając. Wsiadając do samochodu. Idąc ulicą. Wydłużając nogę. Lub podnosząc rękę. Zasady bardziej niż kreacje, koncepcje bardziej niż pozory. Ten styl Chanel zawdzięcza wiele ze swojej długowieczności logice funkcjonalnej. Wymiar praktyczny, który zawsze był w stanie dopasować się do rytmu współczesnych problemów.