Emilia Padoł to znana i ceniona dziennikarka oraz pisarka. Wielokrotnie nagradzana, w tym za najlepszą pracę magisterską o tematyce gender. Jest autorką wielu książek na temat życia w PRL-u i zapomnianych gwiazd tamtej epoki. Nam opowiada o GentleWomens z tamtych czasów, które opisała w swojej książce “Damy PRL-u”. Jakie były damy PRL-u? Zapraszamy na wywiad z Emilią Padół.

 

jakie były damy prl-u?

Inteligentne, czarujące, śmiałe, ale również frapujące i pełne tajemnic – jakie były damy PRL-u?

Nie przesadzę, jeśli odpowiem, że przede wszystkim były ikonami. Wzięły w niewolę serca widzów i przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat nie pozwalały im się uwolnić. Były utrwalonymi na wiele lat symbolami kobiecości, piękna, seksapilu, ale przecież to tylko jeden wymiar ich życiorysów. Poza tym przeżywały swoje dramaty, niepowodzenia, frustracje zawodowe. Nazywając je damami PRL-u miałam na myśli coś nieco nieuchwytnego, wyczuwanego bardziej intuicyjnie – to, że ich obecność stanowiła pewne wspomnienie, a równocześnie obietnicę istnienia tego lepszego świata. Z jednej strony były kontynuatorkami wybrzmiałej wraz z II RP epoki dam, a z drugiej nie poddawały się PRL-owskiej siermiężności. Inna sprawa: każda z nich tę definicję damy zdekonstruowała zgodnie z własnym pomysłem, możliwościami, warunkami, w jakich przyszło jej funkcjonować. Powtarzana już niejeden raz wypowiedź Beaty Tyszkiewicz – „prawdziwa dama pije, pali i przeklina. I naturalnie ogląda się za mężczyznami” – jest tego najlepszym dowodem.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Beata Tyszkiewicz. Fot. Sara Wicher
jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Kalina Jędrusik. Fot. Sara Wicher

Czy wśród dam PRL są takie, które pominęła Pani w książce?

Oczywiście, nie sposób napisać o wszystkich, książka ma pewne ograniczenia objętościowe. Musiałam dokonać jakiegoś wyboru, więc postawiłam na intuicję i siłę pierwszego skojarzenia.

W “Damach PRL-u” opisuje Pani 12 niezwykłych, pełnych charyzmy, klasy i wdzięku kobiet. Która z nich najbardziej Pani imponuje?

Każda! Naprawdę trudno wskazać jedną z nich, nie chciałabym też wcale tego robić – ich życiorysy były i są tak złożone, niełatwe w ocenie i wcale tej oceny się nie domagające, że lepiej po prostu uznać je wszystkie za niewyczerpane źródło inspiracji.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Barbara Brylska. Fot. Sara Wicher

Czy spotkała się Pani z jakimiś zaskakującymi, nieznanymi powszechnie faktami podczas przeglądania materiałów źródłowych i przygotowywania książki? Co było najbardziej zdumiewające?

Mimo że miałam świadomość, jak wielkimi były gwiazdami, skala ich sukcesów i popularności zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Przekopując się przez materiały źródłowe szukałam tego, co najmniej oczywiste, a szkicując te małe opowieści biograficzne chciałam ich bohaterki pokazać po prostu inaczej – przełamując dominujące na ich temat wyobrażenia.

Większość z opisywanych kobiet trafiła do filmu przypadkiem, część z nich miała problemy w szkole, nieudane dzieciństwo. Co Pani zdaniem decyduje o ich sukcesie?

Talent, przebojowość, łut szczęścia i oczywiście osobowość. Z pewnością ważna była też ich fizyczność – twarz i ciało to przecież narzędzia aktorskiej pracy.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Nina Andrycz. Fot. Sara Wicher

Polański, Cybulski, Kutz, Polański, Konwicki otwierają długą listę dżentelmenów, którzy towarzyszyli damom PRL-u. Jakie było salonowe życie bohaterów tamtych lat?

Na pewno znacznie intymniejsze. Z rzadka fotografowano i opisywano to, co działo się na salonach. Mam wrażenie, że przed epoką internetu, ścianek i ustawek potrafiono bawić się znaczenie lepiej, autentyczniej i często z większą klasą.

Bezkompromisowe, pewne siebie i niejednokrotnie nieszczęśliwe. Czy cena sławy w PRL była wyższa, niż obecnie?

Sława niestety zawsze ma swoją cenę. Wydaje mi się, że to raczej kwestia tego, ile ktoś gotowy jest za nią zapłacić.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Pola Raksa. Fot. Sara Wicher

Grażyna Szapołowska powiedziała: Kobiecość ujawnia się w zgięciu ręki, dotknięciu policzka, sposobie chodzenia, poruszania, sposobie ubierania. Kobiecość to umiejętność posługiwania się swoim ciałem, swoim głosem. Kobiecość to muzyka. Jak Pani zdefiniowałaby kobiecość?

Myślę, że kobiecości nie da się jednoznacznie zdefiniować. Całe szczęście żyjemy w świecie, który jest coraz bardziej otwarty na różnorodność i akceptuje różne modele – zarówno kobiecości, jak i męskości. Znaleźć dla nich wszystkich jedną definicję? To przecież niemożliwe. Myślę też, że jeśli ktoś porywa się na definiowanie kobiecości, to często sprowadza swój opis do wrażenia, a wrażenia są przecież subiektywne, ograniczone do konkretnych obrazów.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Elżbieta Czyżewska. Fot. Sara Wicher

 Część z przywoływanych przez Panią kobiet w swoich czasach porównywana była do zagranicznych gwiazd. Jak Pani sądzi: czy dziś odwołania do kobiet z zachodu wciąż nam są potrzebne?

Faktycznie, była to bardzo wyraźna skłonność, ale – co starałam się pokazać w książce – szkodliwa dla opisywanych przeze mnie bohaterek, odbierająca im indywidualność, banalizująca ich wyjątkowość. Oczywiście zarówno wówczas, jak i dzisiaj uważam takie porównania, czyli szukanie „odpowiedników” zachodnich gwiazd, za zupełnie niepotrzebne.

Czy udało się Pani spotkać z którąś z opisywanych kobiet? Jeśli tak, jakie wrażenie zrobiło na Pani to spotkanie? Jeśli nie, o spotkaniu której z nich najbardziej Pani marzy?

Niestety nie spotkałam się z żadną z bohaterek książki – pisząc ją przyjęłam takie założenie. Ale oczywiście chciałabym się spotkać z każdą! Naprawdę, nie jestem w stanie powiedzieć, z którą najbardziej, podobnie jak nie mogę wskazać tej ulubionej, najbardziej wyjątkowej itd. W końcu wszystkie wybrałam jako bohaterki książki.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Teresa Tuszyńska. Fot. Sara Wicher

Czy jest coś, co utraciliśmy wraz z damami epoki PRL?

A czy jest coś, co utraciliśmy z odejściem całej tej epoki? To banał, ale cóż: świat się zmienia. Każda dekada przynosi nowe, równocześnie dystansując się od tego, co było. Ryzyko zagubienia czegoś jest nieuniknione. Dlatego zachęcam każdego, kto zechce sięgnąć po moją książkę, żeby zastanowił się właśnie nad tym pytaniem.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Barbara Kwiatkowska-Lass. Fot. Sara Wicher

Czego dzisiejsze GentleWoman mogą nauczyć się od dam PRL-u?

Chyba przede wszystkim tego, że wierność samej sobie, swoim zasadom, popłaca najbardziej.

jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Ewa Czyżewska. Fot. Sara Wicher
jakie były damy prl-u? wywiad z emilią padół
Na zdjęciu Grażyna Szapołowska. Fot. Sara Wicher
UDOSTĘPNIJ

Używamy plików cookie, aby zapewnić najlepszą jakość korzystania z Internetu. Zgadzając się, zgadzasz się na użycie plików cookie zgodnie z naszą polityką plików cookie.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ustawienie prywatności

When you visit any web site, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. Control your personal Cookie Services here.

These cookies are necessary for the website to function and cannot be switched off in our systems.

Technical Cookies
In order to use this website we use the following technically required cookies
  • wordpress_test_cookie
  • wordpress_logged_in_
  • wordpress_sec

Odrzuć
Zapisz
Zaakceptuj