English
“Uwielbiałam codziennie chodzić do pracy”. Czyniła to przez 33 lata. Pierwsza Afroamerykanka w NASA – Katherine Johnson – przełamała bariery rasowe i płciowe swojej epoki choć przez całe życie ta wybitna matematyczka walczyła z dyskryminacją. Jako “kolorowy komputer” umożliwiła Stanom Zjednoczonym wysłać z sukcesem misję Apollo na Księżyc. Skromna, zapomniana Gentlewoman mimo oddanych nauce zasług, została udekorowana przez prezydenta Baracka Obamę Prezydenckim Medalem Wolności w 2015 roku.
Spis treści:
- Ziemia Obiecana – nie dla każdego
- Praca dla czarnoskórych
- Wybitna matematyczna Katherine Johnson
- Marzenie o nauczaniu
- Walka z dyskryminacją
- “Po prostu wykonałam swoją pracę”
- Hidden Figures
- “Uwielbiałam codziennie chodzić do pracy”
Ziemia Obiecana – nie dla każdego
Stany Zjednoczone lat 50 i 60 tych nie dla wszystkich były Ziemią Obiecaną. W szczególności dla ciemnoskórych mieszkańców. Cierpieli z powodu wielu dyskryminacji i wykluczenia w miejscach publicznych i usługach (pociągi, autobusy) z powodu praw segregacjonistycznych – tzw. praw Jima Crowa wprowadzonych w 1876 roku. Segregacja między białymi i czarnymi była również praktykowana w niektórych teatrach i restauracjach. W 1960 roku czarnoskórzy studenci w Greensboro w Północnej Karolinie zorganizowali sześciomiesięczny strajk okupacyjny przed restauracją, zanim zechciano ich obsłużyć. Nierówności między białymi i czarnymi Amerykanami zapoczątkowały walkę tych drugich o zniesienie różnic rasowych w wielu obszarach życia. Desegregacja stała się jednym z głównych problemów prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Walka i kontestacja ruchów praw obywatelskich ostatecznie przełożyła się na prawo. 2 lipca 1962 roku weszła w życie ustawa o prawach obywatelskich, podpisana przez prezydenta Lyndona Johnsona. Zakazano wszelkich form segregacji w miejscach publicznych. Ale postawy zmieniały się wolniej niż prawa i jeszcze długo nierówności stanowiły (i niestety wciąż) stanowią zarzewie konfliktów społecznych w Ameryce.
Przeczytaj także: Jak mądrze oszczędzać pieniądze, kiedy inflacja w Polsce jest na wysokim poziomie?
Praca dla czarnoskórych
Dyskryminacja dotyczyła najważniejszej dziedziny życia człowieka. Tej, która zapewnia mu i jego bliskim możliwość przeżycia. Pracy. Niektóre miejsca pracy były zajmowane tylko przez osoby białoskóre i pozostawały niedostępne dla czarnoskórych. Dopiero ustawa o prawach obywatelskich z 1964 roku położyła temu kres. Zakazywała dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry, religię lub płeć. Wprowadzała również pozytywną dyskryminację: pracodawcy muszą zapewnić, że limity zatrudnienia są przestrzegane lub utrzymywane na korzyść osób ciemnoskórych.
Z dostępem do pracy, w szczególności do tak zwanej „dobrej” pracy wiązało się zagadnienie edukacji. Od czasu decyzji Sądu Najwyższego w sprawie Browna w 1954 roku segregacja szkolna została zakazana, ale dostęp do uniwersytetu był nadal niemożliwy w stanach segregacjonistycznych. Tak więc potrzebna była interwencja federalna, aby umożliwić Jamesowi Meredithowi – pierwszemu czarnoskóremu studentowi zapisanemu na University of Mississippi – wejście na kampus we wrześniu 1962 roku, w asyście policji. Przez całą edukację na Uniwersytecie Ole Miss był chroniony przez agentów federalnych.
Wybitna matematyczna Katherine Johnson
Ta krótka i siłą rzeczy wybiórcza charakterystyka systemu społeczno-politycznego Stanów Zjednoczonych lat 50 i 60 tych niezbędna jest do docenienia osobowości Katherine Johnson. Poza byciem genialną matematyczką i inżynierem kosmicznym, walczyła z uprzedzeniami rasowymi i płciowymi w segregacjonistycznej Ameryce w latach 50 tych. Katherine Johnson urodziła się w 1918 roku w White Sulphur Springs w Wirginii Zachodniej. Jej rodzice, Joylette i Joshua Coleman, mieli czworo dzieci, Katherine była najmłodsza. Jej matka była nauczycielką, a ojciec rolnikiem. Od najmłodszych lat Katherine miała zdolności matematyczne. Miała to nieszczęście, że jej dzieciństwo przypadło w środku ery segregacji rasowej. Jedyna szkoła w okolicy do której mogła uczęszczać ze względu na kolor skóry kończyła edukację w szóstej klasie. Rodzice pragnęli, aby ich dzieci kontynuowały naukę. Przeprowadzili się w okolice Charleston, 200 km od domu, aby mogły chodzić do szkoły.
Marzenie o nauczaniu
Katherine Johnson ukończyła szkołę średnią w wieku 14 lat. Wstąpiła do West Virginia State School w 1933 roku dzięki stypendium za doskonałe wyniki. Ukończyła studia w 1937 roku i została nauczycielką w Marion matematyki i francuskiego w szkole podstawowej w Wirginii Zachodniej. Jednak sprawy nie potoczyły się tak, jak to sobie wyobrażała. W tym czasie większość mieszkańców Wirginii Zachodniej była białoskóra, a ponieważ Katherine była Afroamerykanką, spotykała się z różnymi szykanami i wieloma rasistowskimi obelgami w drodze do pracy. Nie powstrzymało jej to przed chęcią nauczania. To właśnie w tym mieście poznała swojego męża Jimmy’ego Goble’a. Po zajściu w ciąże przerwała prace i poświęciła się rodzinie.
W 1952 roku, na zjeździe rodzinnym, jej szwagier opowiedział jej o instytucji rządowej w Hampton, która zatrudniała czarnoskóre kobiety jako matematyków. W tym czasie Katherine i Jimmy zarabiali skromnie, ich córki dorastały i wiedzieli, że ich zarobki staną się z czasem niewystarczające na zapewnienie im przyszłości. Złożyła wniosek o przyjęcie do pracy, a wniosek zostaje przyjęty. W 1956 roku, z powodu guza mózgu zmarł jej mąż. Cztery lata po jego śmierci Katherine Johnson wyszła za mąż za Jamesa A. Johnsona. Doczekała się z nim sześcioro wnucząt i jedenaście prawnucząt. W 1953 roku rozpoczęła pracę jako “komputer spódnicy”, jak to ujęła, w Centrum Badań Aeronautyki przy Narodowym Komitecie Doradczym ds. Aeronautyki (NACA). Zarabiała trzykrotnie więcej niż jako nauczycielka. Zaledwie sześć miesięcy później została awansowana i przydzielona do zespołu inżynierów. Przez pierwsze cztery lata w NACA pracowała głównie nad obliczeniami związanymi z czarnymi skrzynkami samolotów. ). Jako “kolorowy komputer”. W tym czasie, z powodu segregacji rasowej obowiązującej wówczas w kraju, pracowała z dziesiątkami innych czarnoskórych matematyków z dala od innych, białych pracowników. Czarnoskórzy pracownicy NASA byli traktowani inaczej. Mieli oddzielne łazienki i nie mogli uczestniczyć w sesjach informacyjnych. Musieli być ponadto anonimowi. Nie mogli podawać swoich nazwisk w raportach z prowadzonych badań.
Przeczytaj także: Nostalgia przyszłości – kolekcje Stella McCartney i Isabel Marant wiosna-lato 2023
Walka z dyskryminacją
Obliczała trajektorie, pracę, która stopniowo zniknie wraz z pojawieniem się prawdziwych komputerów w NASA. Dopiero w 1958 roku Katherine Johnson dołączyła do białoskórych zespołów NASA w pierwszym amerykańskim programie lotów kosmicznych. Przez całe życie wybitna matematyczka walczyła z dyskryminacją. Podejście uznane przez NAACP – krajowe stowarzyszenie obrony osób kolorowych – które podziękowało jej za pomoc w “wyeliminowaniu barier rasowych i płciowych”.
Na rozwój jej kariery, o ironio, miała wpływ polityka. Nie ta, która kształtowała oblicze jej kraju, lecz ta międzynarodowa. Około 1957 roku, w czasie zimnej wojny, Sowieci byli krok przed Amerykanami w podboju kosmosu. Wystrzelili pierwszego sztucznego satelitę Ziemi, Sputnika. To był szok dla Amerykanów, którzy chcieli być niekwestionowanymi pionierami. W tym kontekście w 1958 roku rząd amerykański połączył różne struktury, w tym NACA, tworząc Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA)
“Po prostu wykonałam swoją pracę”
Jej matematyczne zdolności i fenomenalne opanowanie geometrii analitycznej umożliwiły jej zajecie ważne miejsca w pracach nad programem Merkury. Napisała wspólnie z inżynierem Tedem Skopinskim recenzję programu. Po raz pierwszy kobieta stała się autorką raportu dotyczącego zaawansowanych badań. W tym czasie nadal nazywała się Katherine Goble, mimo, że poślubiła Jamesa Johnsona. Pod nazwiskiem Katherine G. prezydent Stanów Zjednoczonych, Johnson podpisał ten raport, który uczynił z NASA pierwszego rozgrywającego w wyścigu kosmicznym. Uczestniczyła następnie w obliczeniach lotu Alana Sheparda, pierwszego Amerykanina, który poleciał w kosmos. W 1962 roku NASA przygotowała misję orbitalną astronauty Johna Glenna. To komputery wykonywały teraz obliczenia trajektorii. Nie był jednak gotów powierzyć swojego życia maszynom liczącym. John Glenn poprosił Katherine Johnson, aby sama sprawdziła liczby. “Jeśli zadekretuje, że są wiarygodne”, oświadczył, “jestem gotów do misji”. Zawsze była skromna. “Po prostu wykonałam swoją pracę. NASA miała problem, a ja miałam rozwiązanie” – powiedziała w rozmowie z “The Washington Post”.
Hidden Figures
Największym wkładem Katherine Johnson w eksplorację kosmosu pozostają obliczenia trajektorii, które przyczyniły się do sukcesu misji Apollo 11 w 1969 roku. Misji, która pozwoliła ludziom po raz pierwszy wylądować i chodzić po Księżycu. Spędził trzydzieści lat w służbie NASA. Zmarła w wieku 101 lat. “Była bohaterką Ameryki, pionierką, której dziedzictwo nigdy nie zostanie zapomniane” – napisał na Twitterze dyrektor NASA James Bridenstine.
Jak na ironię, tylko nieliczni znali jej osiągniecia. Nigdy nie dopominała się sławy, która była jej udziałem. Inspirująca Afroamerykanka zrobiła niezwykłą karierę i ugruntowała swoją pozycję w historycznym kontekście segregacji. Była w stanie przełamać rasowe i mizoginistyczne uprzedzenia tamtych czasów. Dzięki swojej wiedzy. Zdolnościom, które jak zauważyli inni nie wynikają z koloru skóry. Kariera tej wielkiej postaci wśród czarnych Amerykanów zainspirowała scenariusz filmu „Shadow Figures”, będącego adaptacją książki Margot Lee Shetterly. Książka Margot Lee Shetterly “Hidden Figurs” – wydana w 2016 roku oraz pragnienie reżysera, Theodore’a Melfi, aby wskrzesić postać Katherine wydobyły tą niebanalna pod każdym względem matematyczkę z cienia zapomnienia. Film opowiada o zbyt często ignorowanym wkładzie czarnoskórych kobiet w amerykański podbój kosmosu. Jak powiedział Pharrell Williams, muzyk współprodukujący film i odpowiadający za ścieżkę dźwiękową: “To była nasza rzeczywistość, niebo pozostało granicą dla czarnego człowieka”. Williams postanowił umiejscowić codzienne życie bohaterki w rytm muzyki: “Katherine Johnson musiała chodzić dwadzieścia pięć minut każdego dnia, aby opuścić budynek NASA i dotrzeć do tego, w którym znajdowały się toalety zarezerwowane dla czarnych. Mentalnie reprezentowałem tę podróż. Nie miałem żadnych obrazów. » powiedział. “Nie były maszynami, ale wizjonerkami, pionierkami. Ale ponieważ były kobietami, ich wkład nigdy nie został doceniony, praca kobiet, czy to czarnoskórych, czy białoskórych, jest zawsze niedoceniana “- stwierdziła Margot Lee Shetterly.
“Uwielbiałam codziennie chodzić do pracy”
Mimo niezaprzeczalnego wkładu w rozwój amerykańskich misji kosmicznych pozostawała stosunkowo nieznana, dopóki prezydent Barack Obama nie przyznał jej Prezydenckiego Medalu Wolności. Jednego z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych, w 2015 roku. Koło historii. Afroamerykański prezydent przyznał najwyższe państwowe odznaczenie Afroamerykance, która za swojego życia na co dzień była deprecjonowana za swój kolor skóry. W 2019 roku Kongres USA przyznał Katherine Johnson Złoty Medal Kongresu.
W 2017 roku, w NASA zainaugurowano nowe centrum obliczeniowe, które zostało nazwane Katherine G. Johnson Computational Research Facility. Członkini Alpha Kappa Alpha, która wspierała działania afroamerykańskich kobiet, Katherine Johnson od najmłodszych lat była działaczką na rzecz równości rasowej. Była jedną z tych inspirujących kobiet, które pracowały, aby zmienić świat. Wybitna matematyczka NASA utorowała również drogę młodym dziewczętom do kontynuowania kariery naukowej. Zmarła w wieku 101 lat 24 lutego 2020 roku. Przełamała bariery rasowe i płciowe swojej epoki. Bez Katherine Johnson Amerykanie nie chodziliby po Księżycu w 1969 roku.
Katherine Johnson przeszła na emeryturę w 1986 roku po 33 latach pracy. “Uwielbiałam codziennie chodzić do pracy” – powiedziała.
