Jak mądrze oszczędzać pieniądze, kiedy inflacja w Polsce jest na wysokim poziomie?

Według szacunków Głównego Urzędu Statystycznego inflacja w Polsce (inflacja CPI) wyniosła we wrześniu 2022 r. 17,2 proc., a w stosunku do poprzedniego miesiąca 1,6 proc. To wynik najgorszy od lutego 1997 roku. Gwałtownie rosną ceny podstawowych produktów codziennego użytku, ceny energii i koszty związane z wynajmem mieszkania czy obsługą kredytów hipotecznych. W tej sytuacji wiele kobiet zastanawia się, czy oszczędzanie ma jakikolwiek sens. Przeczytaj, jak mądrze chronić oszczędności i w jaki sposób osiągać swoje cele finansowe, nie rezygnując jednocześnie z określonego standardu życia.

Spis treści:

• Jak inflacja w Polsce wpływa na oszczędności? Czy oszczędzanie w czasach wysokiej inflacji ma jeszcze jakikolwiek sens?
• Oszczędności w czasach wysokiej inflacji – czego nie robić?
• Jak planować swój budżet przy wysokiej inflacji?
• Jak budować poduszkę finansową?
• Oszczędności w skarpecie – czy to się opłaca?
• Jak mądrze inwestować świadomie zarządzając ryzykiem?
• Nieruchomości jako sposób na zabezpieczenie dużych oszczędności

Jak inflacja wpływa na oszczędności? Czy oszczędzanie w czasach wysokiej inflacji ma jeszcze jakikolwiek sens?

Wiele osób wyraża wątpliwość, czy w czasach wysokiej inflacji w ogóle opłaca się oszczędzać pieniądze. Czy ma to jakikolwiek sens w sytuacji, gdy zgromadzone oszczędności lada moment znacznie stracą na wartości? Czy nie lepiej byłoby jak najszybciej wszystko wydać?  Zakupy wydają się kuszące, biorąc pod uwagę fakt, że cena za wymarzony samochód czy aparat fotograficzny za kilka miesięcy będzie znacznie wyższa. W rzeczywistości jednak podstawowe zasady racjonalnego zarządzania budżetem w czasach wysokiej inflacji są niemalże identyczne jak te, którymi powinno się kierować, gdy jest niska.

Chociaż, gdy obserwujemy znaczny wzrost cen, szalone zakupy mogą wydawać się najlepszym wyjściem, w rzeczywistości zawsze powinniśmy w pierwszej kolejności myśleć o zabezpieczeniu swojej płynności finansowej. Nie oznacza to oczywiście, że należy odkładać długo planowany remont mieszkania w sytuacji, gdy wiele wskazuje na to, że ceny materiałów budowlanych pójdą w górę – należy po prostu patrzeć na szerszą perspektywę. Pięknymi kafelkami nie da się spłacić rat kredytu, uregulować rachunków czy zapłacić za leczenie. Jeżeli w spokojnych czasach oszczędzasz pieniądze, przy wysokiej inflacji warto tym bardziej zadbać o tę kwestię. Drożyzna jest znakiem, że gospodarka przechodzi przez pewne turbulencje, na które lepiej dobrze się przygotować.

Oszczędności w czasach wysokiej inflacji – czego nie robić?

Chcąc chronić kapitał przed inflacją łatwo zareagować emocjonalnie i popełnić jeden z dwóch podstawowych błędów:

• zacząć impulsywnie wydawać pieniądze obawiając się ich szybkiej utraty wartości;
• inwestować w produkty charakteryzujące się wysokim stopniem ryzyka, bez zrozumienia ich specyfiki.

Zamiast tego znacznie lepszym rozwiązaniem będzie dokładna analiza domowego budżetu, wszystkich wpływów i wydatków, spłacenie kosztownych długów, a następnie budowanie poduszki finansowej. Dopiero w dalszej perspektywie warto myśleć o inwestycjach, zwłaszcza związanych ze znacznym ryzykiem, czy dużych wydatkach.

Przeczytaj także: Magiczny czas świąt – czy w tym czasie naprawdę otwieramy swoje serca?

Jak planować swój budżet przy wysokiej inflacji?

Wiele osób podkreśla, że nie stać ich na to, by oszczędzać w rzeczywistości najczęściej jest dokładnie odwrotnie – większości z nas nie stać na to, by NIE oszczędzać. Należy przy tym pamiętać, że w mądrym oszczędzaniu chodzi nie o wyrzeczenia i obniżanie standardu życia, lecz o mądre zarządzanie budżetem i realizowanie własnych celów finansowych.

Polki do perfekcji opanowały sztukę polowania na okazje w supermarketach i przygotowywania obiadów „z niczego”, jednak nie na tym (nie tylko na tym) polega droga do finansowanej wolności. Badania wskazują, że prawie 1/4 Polaków nie ma żadnych oszczędności. To powoduje, że w momencie,  gdy przytrafia się coś niespodziewanego – na przykład nagła awaria samochodu czy choroba, zadłużają się. Tymczasem różnego rodzaju spłacane kredyty i pożyczki (nawet te „tanie”) mogą być dla naszych finansów znacznie większym problemem niż inflacja w Polsce.

Chcąc zadbać o finanse osobiste, w pierwszej kolejności należy zawsze spłacić swoje zobowiązania takie jak różnego rodzaju pożyczki i kredyty (wyjątkiem bywa kredyt hipoteczny) i uporządkować domowy budżet, stworzyć poduszkę finansową, która będzie zabezpieczeniem na „nagłe wydatki”, a dopiero później można myśleć o inwestowaniu. Podstawą wszelkich działań zawsze powinna być rzetelna wiedza o domowych finansach.  Najprościej ją zdobyć dokładnie spisując wszystkie wpływy i wydatki. W Internecie dostępne są gotowe szablony domowego budżetu na konkretny rok. Można wykorzystać również samodzielnie przygotowane tabelki w Excelu, narzędzia udostępniane przez bank czy też po prostu kartkę papieru.

To pozwoli dostrzec, gdzie najwięcej środków „ucieka” i przeanalizować, które z wydatków nie są niezbędne. Ważne będzie jasne ustalenie priorytetów – nie chodzi o to, by odmawiać sobie pewnych przyjemności, raczej – nie trwonić pieniędzy na coś, na czym Ci nie zależy. Może zamiast kupować codziennie obiad w pracy znacznie taniej wyjdzie przygotowanie zdrowych lunchboxów w domu, a dzięki temu zyskasz środki, by od czasu do czasu odwiedzić fajną restaurację? Celem zawsze powinna być nadwyżka, która pozostaje na koncie. Może ona posłużyć do budowy tzw. poduszki finansowej.

Jak budować poduszkę finansową?

Poduszka finansowa to określenie oznaczające oszczędności służące pokryciu nagłych, nieprzewidzianych wydatków lub pozwalające przetrwać w momencie utraty pracy. Są to środki, które powinny być łatwo dostępne, tak abyś mógł w razie potrzeby z nich skorzystać (co oznacza, że mogą być ulokowane na lokacie, którą możesz zerwać bez większych konsekwencji, ale nie na funduszu, z których wyjście wiązałoby się w danym momencie z dużymi kosztami). Posiadanie poduszki finansowej powoduje, że nagłe sytuacje nie są w stanie Cię zaskoczyć i nie powodują zbyt dużego obciążenia budżetu.  

Nie ma jednej dobrej odpowiedzi, jaką kwotę pieniędzy warto przeznaczyć na ten cel – wielu ekspertów wskazuje, że optymalna jest równowartość 3-5-krotności wynagrodzenia. Każdy ma jednak nieco inne potrzeby i możliwości. Nawet niewielkie oszczędności w wysokości np. 1000 zł w sytuacji kryzysowej mogą okazać się na wagę złota. W jaki sposób budować poduszkę finansową? Dobrym sposobem będzie regularne wykorzystywanie niewielkich nadwyżek na koncie np. wysokości 100-200 zł i systematyczne przelewanie ich na konto oszczędnościowe. Można również przeznaczyć na ten cel „nadprogramowe” środki, takie jak nagroda w pracy, spadek czy trzynasta emerytura.

Oszczędności w skarpecie – czy to się opłaca?

Jest oczywistym, że przy inflacji sięgającej 17,2 % nie opłaca się trzymać pieniędzy w skarpecie. W przypadku osób, których celem jest przede wszystkim ochrona zgromadzonego kapitału, polecane są produkty związane z niskim stopniem ryzyka:

• Lokaty terminowe – to inaczej oprocentowany depozyt w banku, który wpłacasz na określony czas (np. trzy miesiące, pół roku, rok). Po upływie tego czasu bank oddaje całą kwotę powiększoną o odsetki. To popularny produkt finansowy, który cechuje się wysokim bezpieczeństwem (środki zgromadzone na lokatach są objęte gwarancjami BFG);
• Obligacje Skarbu Państwa – to papiery wartościowe sprzedawane przez Ministerstwo Finansów. W tym wypadku to Ministerstwo Finansów pożycza od właścicieli obligacji środki, które zwróci wraz z określonym oprocentowaniem po upływie określonego czasu. Obecnie dużą popularnością cieszą się obligacje skarbowe indeksowane inflacją, które, chociaż nie pozwalają osiągać dużego zysku, gwarantują, że nie stracisz nawet jeśli drożyzna będzie się pogłębiać.
• Obligacje korporacyjne – papiery wartościowe emitowane na podobnej zasadzie co obligacje skarbowe przez prywatne przedsiębiorstwa. Wiążą się z niewielkim ryzykiem (jedynie w przypadku, gdyby emitent zbankrutował).

Jak mądrze inwestować świadomie zarządzając ryzykiem?

Niestety, wyżej opisane metody pozwalają najczęściej jedynie zminimalizować straty, z jakimi dla naszych portfeli wiąże się inflacja w Polsce. Osoby, którym zależy na czerpaniu konkretnych zysków, mogą zainteresować się bardziej ryzykownymi produktami finansowymi, takimi jak m.in: akcje, fundusze, giełda Forex, waluty czy kryptowaluty. Pamiętaj, że mądre inwestowanie wymaga dużej wiedzy i świadomego zarządzania ryzykiem. Zawsze zadawaj sobie pytanie, jaki stopień ryzyka akceptujesz, jaki okres inwestycji Cię interesuje i co się stanie, jeżeli pieniędzy nie uda Ci się odzyskać. Nie wybieraj nigdy produktów finansowych, których konstrukcji nie rozumiesz. Na najbardziej ryzykowne inwestycje przeznaczaj jedynie te środki, które możesz stracić.

Redakcja poleca: 10 książek o miłości, które powinna przeczytać każda dama – GentleWoman

Nieruchomości jako sposób na zabezpieczenie dużych oszczędności

Obecnie bardzo dużo osób postrzega zakup nieruchomości jako dobry sposób na zabezpieczenie dużych oszczędności. Decydując się na kupno mieszkania teraz, należy pamiętać o tym, że jest to inwestycja, która zwróci dopiero w następnych dekadach. Najem długoterminowy może być bardzo opłacalny, ale trzeba brać pod uwagę, że w pierwszych latach inwestor będzie ponosił ogromne wydatki. Decydując się na to rozwiązanie, trzeba założyć, że w następnych latach koszty spłaty kredytów hipotecznych mogą bardzo wzrosnąć, utrzymają się wysokie ceny materiałów budowlanych. Kupując mieszkanie na wynajem należy liczyć się również z dodatkowymi kosztami, związanymi z koniecznością wyposażenia go, dokonywania regularnych remontów i napraw, a także okresami, gdy nie będzie lokatorów.